sos

Dobry sos dodaje potrawom zarazem smaku i pięknego wyglądu.Tak przynajmniej twierdzą znawcy kuchni.Nawet skromną potrawę podniesiemy do rangi dzieła dzięki dodatkowi smakowitego sosu,o wyraźnym charakterze.
Sosy tradycyjnej kuchni przyrzadza się na maśle, z dodatkiem mąki, żółtek, gęstej śmietany-kremówki. Owszem, takie składniki pozwalają przygotować sos niezykle smakowity, ale przecież małe szachrajstwo pójdzie wszystkim na zdrowie: ilość masła można zmniejszyć o 1/3, niekiedy zastąpić je krytykowaną powszechnie margaryną, zamiast śmietany używać jogurtu naturalnego, żółtka albo dodawać w mniejszej ilości albo w niektórych sosach pomijać.
Warto pamiętać,że sosu nie powinno być zbyt dużo, aby nie dominował nad potrawą: jest on dodatkiem a nie występuje w roli głównej.Najlepiej sosy podawać osobno, w sosjerce, niektórymi zaś lekko polać potrawę a pozostały podać w sosjerce.

Beszamel podstawowy

2 łyżki masła,2 łyżki mąki,2 szklanki mleka (lub 1 szklanka mleka,1 szklanka śmietanki), sól, szczypta gałki muszkatołowej.
Rozgrzać masło w garnuszku, dodać mąkę.Kiedy się spieni wlewać mleko i mieszać energicznie, aby nie powstały grudki.Gotować, aż beszamel zgęstnieje, około 20 minut.Pod koniec gotowania doprawić solą i gałką muszkatołową. Sos stosować do gotowanych jarzyn, zapiekanek, ryb, mięs. Uwaga! Jeżeli mimo energicznego mieszania utworzą się grudki wystarczy zmiksować sos, przy pomocy elektrycznego miksera, zanim jeszcze zacznie gęstnieć. Na bazie sosu beszamelowego można przygotowywać również farsze, suflety a także inne sosy, na przykład sos Mornay.
Mornay1 i 1/2 szklanki sosu beszamelowego, 5 łyżek śmietanki, 3 łyżki startego żółtego sera (najlepszy jest parmezan),1 łyżka masła,1 żółtko.
Sos beszamel podgrzewać w garnuszku,dodając śmietanę i ser. Odstawić i studząc dodać żółtko oraz masło. Dokładnie wymieszać. Sos Mornay najlepiej nadaje się do zapiekania jarzyn, mięs, naleśników, klusek, makaronu, ryb.

Chrzanowy sos staropolski

1 szklanka gęstej śmietany 18%, 2 jajka na twardo, 3 łyżki świeżo startego chrzanu lub 4 łyżki chrzanu ze słoika, sok cytrynowy i cukier do smaku, szczypta soli.
Jajka przekroić,żółtka utrzeć z odrobiną soli i cukru,dodać śmietanę i starannie wymieszać. Białka jak najdrobniej posiekać, dodać wraz z chrzanem do śmietany z żółtkami,doprawić solą,cukrem i sokiem cytrynowym.Wymieszać. Jest to doskonały zimny sos używany do zimnych mięs,szynki,cielęciny czy schabu.Bardzo często podawany w czasie przyjęć wielkanocnych.

Sos cumberland

1 szklanka galaretki z czerwonej porzeczki lub borówek do mięsa,1 łyżeczka soku z cytryny,2-3 łyżki startego chrzanu.
Galaretkę lub borówki do mięsa wymieszać z chrzanem świeżo utartym lub ze słoiczka.Doprawić sokiem z cytryny.Podawać do wędlin,pasztetu lub pieczonego mięsa na zimno.Doskonały jest również do pieczonego drobiu .

Sos rzeżuchowy1 szklanka rzeżuchy,2 cytryny,1 łyżka oliwy,3 ugotowane żółtka,sól,cukier.
Rzeżuchę zmiksować. Żółtka ucierać z oliwą,solą i cukrem oraz sokiem cytrynowym. Połączyć rzeżuchę i żółtka z oliwą, jeszcze raz wszystko zmiksować. Podawać do zimnych mięs gotowanych i pieczonych.

dla mnie sos cumberland sklada sie z galaretki porzeczkowej (200g) z ostra musztarda (1 lyzka), sokiem i starta skorka pomaranczowa, sokiem z cytryny, czerwonym winem lub porto (3 dl). Wszystko przyprawione lekko pieprzem i imbirem.

zarumienioną na jednej 1ł masła cebule posypać 1ł maki zamieszać i + do podgrzanego rosołu rybnego, zamieszać, pokrojone na kostkę jabłko + i zamieszać, 5min gotować. W tym czasie utrzeć żółtko z musztardą i śmietaną. Zagotowany sos ostudzić białym winem + utarte żółtko z musztardą i śmietaną, zamieszać. Podgrzać sos do momentu gdy zaczyna grubieć albo jak kto woli gęstnieć. Dosmakować solą i jak kto lubi pieprzem. Podawać w towarzystwie fileta z łososia.

Bardzo latwy jest sos do nerek czy watrobek cielcecych:najpierw obsmazyc podroby, a potem, na tym samym oleju podszklic cebule i pieczarki, i gdy juz sa podszklone podlac je w miare obficie bialym winem i dalej dusic. W trakcie duszenia dodac lyzke musztardy z ziarnami gorczycy, a na koncu zabielic sos smietanka do gotowania. W takim sosie doduszac nereczki lub watrobki i calosc podawac z ziemniaczkiami posypanymi zielem prowansalskimw oliwie i zapieczonymi w piekarniku oraz z gotowana fasolka zielona.

1 - 30g masla2 - 1-2kulki sera fennel, cienko pkrojone (moze byc inny ser jaki sie dosc latwo rozpuszcza)3 - sloiczek smietany4 - sol i pieprzMaslo rozgrzac na patelni (duzej), dodac ser i gotowac na malym ogniu okolo 5 minut mieszajac; dodac smietane, soli i gruboziarnistego pieprzu do smaku.Doskonaly do spagetti z warzywami lub samych gotowanych (najlepiej na parze) warzyw.